Τα Βούρλα στην Κομμούνα

Στις 28 Δεκεμβρίου στον πολυχώρο Κομμούνα, Ιουλιανού 67, έγινε παρουσίαση του θέματος Βούρλα. Συμμετείχε η Κατερίνα Σεργίδου από τις Εκδόσεις redmarks και η ηθοποιός Μαρία Πετροπούλου.
Η Κατερίνα έκανε την εισαγωγή και προετοίμασε το ακροατήριο γι' αυτό που θ' ακολουθούσε στη δική μου ομιλία και η Μαρία διάλεξε να διαβάσει αποσπάσματα από το βιβλίο, κάποιες από τις αφηγήσεις των έγκλειστων γυναικών.

Στο ακροατήριο υπήρχαν αρκετοί νέοι άνθρωποι, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το θέμα και πολλές γνώσεις. Η συζήτηση που ακολούθησε ήταν αυτό που επιδιώκω, όταν κάνω μία ομιλία για το θέμα αυτό. Τι έχει αλλάξει από τότε πέρα από τις λέξεις;
Στην Κομούνα είχα τη χαρά να συναντήσω φίλες και φίλους από τα παλιά και από τα πολύ παλιά. Από τα πρώτα επαγγελματικά βήματα στον χώρο του βιβλίου και της εικόνας, αλλά και πιο πριν, από τα φοιτητικά ξενύχτια, για διάβασμα ή για γλέντι, στην Κομοτηνή. Είναι χαρά αλλά και συγκίνηση να μας ξανασμίγουν καινούργια ενδιαφέροντα.

Φαντάσματα και Υπερφυσικά Πλάσματα στο έργο του Λευκάδιου Χερν

Μια «ονειρεμένη γη που περιτριγυρίζεται από παράξενους θεούς», πνεύματα, φαντάσματα, ξωτικά και απόκοσμα πλάσματα, η γη των σαμουράι και των παραδοσιακών αξιών, είναι ο κόσμος που αναδύεται μέσα από το έργο του Λευκάδιου Χερν στον τελευταίο σταθμό της ζωής του, την Ιαπωνία.

Η πένα του είναι το κλειδί για να μπούμε στον κόσμο όπου οι μύθοι είναι ζωντανοί και για να γνωρίσουμε απόκοσμες υπάρξεις της χώρας του ανατέλλοντος ηλίου.

Ένας άνθρωπος χωρίς πρόσωπο, ένα κεφάλι που πλανιέται μέσα στη νύχτα χωρισμένο από το σώμα, μια πανέμορφη γυναίκα που η ανάσα της παγώνει τους οδοιπόρους, οι πολεμιστές χαϊκέ που περιπλανιούνται αιώνια στην άβυσσο δεν δημιουργούν μόνον τρόμο, αλλά θλίψη και προβληματισμούς πάνω στην ανθρώπινη ύπαρξη.

Για τα φαντάσματα, τις παράξενες οπτασίες και τα αλλόκοτα πλάσματα στο έργο του Λευκάδιου Χερν, μίλησα, συνοδεία εικόνων, στο Polis Art Café στις 27 Δεκεμβρίου, στη βραδιά που διοργάνωσαν οι εκδόσεις Ars Nocturna - Gothic Books‎.

«Κι ένιωσα ότι οι γυναίκες αυτές ήταν εδώ, μαζί μας, σαν ίσκιοι γύρω μας» – η παρουσίαση του βιβλίου για τα Βούρλα

Στις 24 Νοεμβρίου, στο Polis Art Cafe, στο αίθριο της Στοάς του Βιβλίου, έγινε η παρουσίαση του βιβλίου μου «Κάτι να μείνει από μένα»-Πόρνες στα Βούρλα, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ars Libri.

Φωτο: Όλγα Κολισόγλου

Ένα πρόβλημα εμπόδισε την Ελένη Γκίκα να πάρει τη θέση της στο πάνελ. Την αντικατέστησε η Αγγέλα Γαβρίλη των εκδόσεων Ars Libri, που είναι και η επιμελήτρια του βιβλίου –η κοκκινομάλα δεξιά μου. Στ' αριστερά μου ο Άγγελος Σταθόπουλος, ραδιοφωνικός παραγωγός στην Ελληνική Ραδιοφωνία-Τηλεόραση, που πρωτοπαρουσίασε το θέμα Βούρλα στην εκπομπή του «Στις γειτονιές του Δεύτερου-Στις γειτονιές του κόσμου». Βρισκόμουν ανάμεσα σε μία Αγγελική και σ' έναν Άγγελο, όπως σχολίασε κάποιος φίλος.

Ήταν μια όμορφη βραδιά με εξαιρετικές ομιλίες, λιτές και μεστές. Οι φίλοι την παρακολούθησαν με ενδιαφέρον, αλλά και συγκίνηση. Είχαμε πολλά να πούμε στη συζήτηση που ακολούθησε.

Φωτο: Όλγα Κολισόγλου

Μου έλειψε η Ελένη Γκίκα. Φίλη παλιά, από την αυλή του Πήγασου, όταν συνεργαζόμασταν και οι δύο με το Έθνος. Ήταν μεγάλη η συγκίνηση που έσμιξαν ξανά οι δρόμοι μας. Ήρθε μια μεγαλύτερη! Λίγες μέρες αργότερα, στις 29 Νοεμβρίου, δημοσιεύτηκε στο Fractal η ομιλία που είχε ετοιμάσει για τη βραδιά της παρουσίασης.

Μα τα Βούρλα, φυλακή ήταν πάντα!

Με συγκλόνισε! Μπορείτε να τη διαβάσετε, αγαπητοί φίλοι, και θα καταλάβετε γιατί. Εδώ παραθέτω ένα κομμάτι από το τέλος.

Κι αυτό φρόντισε με τον καλύτερο τρόπο η Τέτη Σώλου: «Κάτι από εκείνες να μείνει», το έκανε Τέχνη. Μετατρέποντας σε λέξεις, περιγραφές, φράσεις, εικόνες, συναισθήματα, σπαραγμό τις λεπτοβελονιές της ζωής. Διότι δυσκολότερο από το να διασώσεις την σκοτεινή τέχνη της Ζωής, δεν έχει.

Ένα βιβλίο με λόγο ύπαρξης, ένα ανάγνωσμα συγκλονιστικό. «Τα Βούρλα ήταν ο πάτος στην ιεραρχία του πληρωμένου έρωτα. Εκεί συγκεντρώθηκαν οι πόρνες που δεν είχαν ούτε όνομα ούτε μέλλον και δεν έβγαιναν παρά μόνον με ειδική άδεια. Η φωνή τους δεν έβγαινε από την Μάντρα των Βούρλων». Αλλ’ η Τέτη Σώλου, 80 χρόνια μετά, κατόρθωσε να την κάνει επιτέλους να ακουστεί, να την απελευθερώσει.

Κι ένιωσα ότι οι γυναίκες αυτές ήταν εδώ, μαζί μας, σαν ίσκιοι γύρω μας!

Αυτό μου είπε αποχαιρετώντας με η Ανδρομάχη Γεωργίου, η ηθοποιός που θα ενσαρκώσει την τσατσά Ντουντού στη θεατρική παράσταση που ετοιμάζεται.

Πρόσκληση στην παρουσίαση του βιβλίου «Κάτι να μείνει από μένα-Πόρνες στα Βούρλα»

Αγαπητοί φίλοι,

σας προσκαλώ στην παρουσίαση του βιβλίου μου «Κάτι να μείνει από μένα-Πόρνες στα Βούρλα» εκδόσεις Ars Libri, που θα γίνει την Παρασκευή 24 Νοεμβρίου, στις 8.30 μ.μ., στο Polis Art Cafe στη Στοά του Βιβλίου.

Για το βιβλίο θα μιλήσουν εκτός από μένα, δύο φίλοι. Ένας καινούργιος φίλος, ο Άγγελος Σταθόπουλος, ραδιοφωνικός παραγωγός στην Ελληνική Ραδιοφωνία-Τηλεόραση, που πρωτοπαρουσίασε το θέμα Βούρλα στην εκπομπή του «Στις γειτονιές του Δεύτερου-Στις γειτονιές του κόσμου» και μία παλιά φίλη, η Ελένη Γκίκα, συγγραφέας και βιβλιοκριτικός, με την οποία τώρα ξανασμίγουμε με χαρά και συγκίνηση, ομορφότερες και ωριμότερες, έξω από την αυλή του Πήγασου και τις σελίδες της εφημερίδας Έθνος, που για πολλά χρόνια ήταν το... στέκι μας.

Βούρλα-Συνέντευξη στο docville της εφημερίδας Documento

Η συζήτηση με την Έμυ Ντούρου για μπορντέλα, υπόκοσμο και ηθική, που έγινε με αφορμή την πρόσφατη κυκλοφορία του βιβλίου μου «Κάτι να μείνει από μένα-Πόρνες στα Βούρλα», από τις Εκδόσεις Ars Libri, δημοσιεύτηκε την Κυριακή 5 Νοεμβρίου στο docville της Documento, εξώφυλλο και μεσαίο σαλόνι, με τίτλο «Πληρωμένοι έρωτες μιας άλλης εποχής».

Ευχαριστώ για την έκπληξη να δω τη συνέντευξή μου στο εξώφυλλο του docvill και για την όμορφη παρουσίαση. 

Στις 12 Νοεμβρίου ανέβηκε στον ιστότοπο της Documento με τίτλο

Ιστορίες για πόρνες και νταβατζήδες στα Βούρλα.

Βούρλα-η πρώτη παρουσίαση

Πολύ σπουδαία η χτεσινή βραδιά! Ευχαριστώ μέσα από την καρδιά μου τους φίλους που μου έδωσαν τη χαρά της παρουσίας τους και που μοιραστήκαμε καρέ-καρέ τη συγκίνηση της πρώτης παρουσίασης αυτού του ενδιαφέροντος θέματος.

Το πρώτο καρέ της παρουσίασης...

... και το τελευταίο με ευχαριστίες.

Μετά την παρουσίαση.

Το βιβλίο ήταν εκεί από νωρίς.

«Μην υπογράφεις σαν γιατρός που γράφει συνταγή», μου είπαν.

Συνταγογράφηση. Επ, όχι. Υπογραφή αντιτύπου.

Το βιβλίο και πάλι!

Δεξιά κι αριστερά μου οι εκδότες!

Παλιός φίλος.

Νέοι φίλοι.

Παρόντες και εκπρόσωποι του νομικού κόσμου.
Ευτυχώς με την ιδιότητα των παλιών φίλων.

Ραντεβού στην Περιμπανού την Τετάρτη 18/10 στις 7.30 μ.μ.

Πριν από την επίσημη παρουσίαση του βιβλίου, θα γίνει η πρώτη παρουσίαση του θέματος «Βούρλα» σ' ένα αγαπημένο στέκι, στην Περιμπανού. Ετοιμάζοντας την παρουσίασή μου δεν άντεξα στον πειρασμό κι έφτιαξα ένα βιντεάκι-πρόσκληση.

Ένα καινούργιο βιβλίο μου εντελώς διαφορετικό απ' όλα τ' άλλα

Εκεί που δουλεύω την αυριανή παρουσίαση του θέματος «Βούρλα», ντριν! το τηλέφωνο.  Ακολούθησε ο πιο σύντομος τηλεφωνικός διάλογος:

— Ήρθε!

— Έρχομαι!

Σε μισή ώρα βρισκόμουν στο γραφείο των εκδόσεων Ars Libri και κρατούσα στα χέρια μου το βιβλίο «Κάτι να μείνει από μένα»-Πόρνες στα Βούρλα.

Άριστη η εκτύπωση, καλό το χαρτί, με αυτιά το εξώφυλλο, ωραία στην αφή η πλαστικοποίηση... Άψογο το βιβλίο! Περιεχόμενό του είναι η έρευνα που έκανα για τα Βούρλα, το μπορντέλο-στρατώνας (όπως το χαρακτήρισε ο Ηλίας Πετρόπουλος), που ίδρυσε ο δήμος του Πειραιά το 1875 και λειτούργησε επί εξήντα χρόνια περιφρουρούμενο από την αστυνομία. Ο τίτλος του βιβλίου είναι ακριβώς τα λόγια μιας γυναίκας των Βούρλων, που έμαθε να γράφει για να μπορέσει ν' αφήσει κάτι πίσω της, όταν θα έχει φύγει από τη ζωή. Αυτός ήταν ο καημός των περισσότερων έγκλειστων γυναικών: «Κάτι να μείνει από μένα».

Το βιβλίο είναι ένας μικρός φόρος τιμής σε αυτές τις βασανισμένες υπάρξεις, που η διπλή αντίληψη της ηθικής τις καταδίκασε να ξεχάσουν ότι είναι ανθρώπινα πλάσματα.

Επέστρεψα στο σπίτι. Φυλλομέτρησα το βιβλίο κάμποσες φορές κι ύστερα το ακούμπησα πάνω στο γραφείο για να το καμαρώσω και να το φωτογραφίσω. Και να! Μέσα στο καρέ της φωτογραφίας είδα ξεκάθαρα τα χνάρια της καινούργιας διαδρομής. Το βιβλίο για τα Βούρλα, δίπλα του η Ιζόλα (Φανζινόλα, λόγω του πρώτου φανζίν της, που κυκλοφόρησε φέτος) και από πάνω ο Λευκάδιος και το Καϊντάν του. Σε μία ομιλία του ο Τζον Μοράν είπε ότι ο τρόπος που αντιμετώπιζε τις γυναίκες ο Λευκάδιος χαρακτηρίζεται φωτισμένος.

Όσο για τον Ηλία Πετρόπουλο, που ανέφερα στην αρχή, «ο αγαπημένος μου συγγραφέας», όπως τον αναφέρω σε κάποια κείμενα, του οφείλω πολλά, πέρα από την ευχαρίστηση της μελέτης των βιβλίων του. Όχι μόνο μ' έκανε να καταλάβω από νωρίς ότι η ιστορία γράφεται τόσο στα πεδία των μαχών όσο και στις μικρές αγγελίες των εφημερίδων, αλλά με μερικές λέξεις-κλειδιά μ' έβαλε από την αρχή στον σωστό δρόμο έρευνας.

Με αυτή τη χαρούμενη αναστάτωση ξανασκύβω το κεφάλι για να δουλέψω την ομιλία και το power point της παρουσίασης που θα γίνει αύριο. Η πρώτη παρουσίαση του θέματος «Βούρλα»!

Ομιλία για τον Λευκάδιο Χερν στην Ομάδα Ανάγνωσης της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Δάφνης

Καθώς το αναγνωστικό κοινό του Λευκάδιου μεγαλώνει, η Ομάδα Ανάγνωσης της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Δάφνης θα περάσει το χειμώνα με τα βιβλία του. Εξαιρετική επιλογή! 

Για πολλά μέλη της ομάδας η χτεσινή εκδήλωση ήταν η πρώτη επαφή τους με τον συγγραφέα και το έργο του. Το θέμα του Λευκάδιου είναι απέραντο. Όταν ο χρόνος είναι περιορισμένος, χρειάζονται λίγα λόγια και καλά. Γι' αυτό στην ομιλία μου εστίασα στο όφελος που μπορεί να έχει ο άνθρωπος του 21ου αιώνα διαβάζοντας Λευκάδιο Χερν. Στο έργο του θα βρει τις πανανθρώπινες αξίες που είναι θεμέλιο για τον άνθρωπο και μπορεί να αντλήσει μαθήματα, πρότυπα και λύσεις. 

Έκλεισα την ομιλία μου μεταφέροντας τα λόγια που μου είπε προ καιρού μια αναγνώστρια, όταν ήρθε για πρώτη φορά σ' επαφή με το έργο του Λευκάδιου Χερν διαβάζοντας το «Κοττό». 

«Ο Λευκάδιος Χερν δούλεψε πιο ευσυνείδητα κι από Ιάπωνας. Δεν έκανε πασαλείμματα, δεν ενδιαφέρθηκε να κάνει ντόρο. Το ’λεγε η καρδιά του.
Είναι ένας άνθρωπος που έχει πονέσει πολύ, έχει στερηθεί πολύ κι αυτό του βγήκε σε δημιουργικότητα, εξυπνάδα και βάθος σκέψης. Μια ευαίσθητη ψυχή, ένας αυθεντικός, οικουμενικός άνθρωπος. Άξιος σεβασμού και μνήμης».

Μια αναμνηστική φωτογραφία με μερικά από τα μέλη της Ομάδας Ανάγνωσης.

Οπτασίες και απόκοσμες παρουσίες στη χώρα του Ανατέλλοντος Ήλιου-ομιλία στο FantastiCON

Ο Λευκάδιος Χερν με οδήγησε να γνωρίσω την κουλτούρα της παλιάς Ιαπωνίας των μύθων, των θρύλων, των απόκοσμων υπάρξεων· ενός κόσμου πέρα από τα ανθρώπινα, που ζει παράλληλα με τον κόσμο μας και συνδιαλέγεται μαζί του. 

Η ομιλία μου στο FantastiCON 2017 είχε ως θέμα τις οπτασίες και τις απόκοσμες υπάρξεις της Ιαπωνίας, έτσι όπως τις γνώρισα μεταφράζοντας και μελετώντας το έργο του Λευκάδιου Χερν. Αυτό που μας συναρπάζει δεν είναι ο τρόμος που μας προκαλούν. Μας δημιουργούν μια θλίψη γύρω από την ύπαρξη, αίσθηση μοναξιάς, δέος και τρυφερότητα.

Μπορείτε να ακούσετε το τελευταίο τμήμα της ομιλίας μου στο παρακάτω βίντεο.

«Κάτι να μείνει από μένα»-Πόρνες στα Βούρλα: το βιβλίο και η ραδιοφωνική εκπομπή

Αγαπητοί φίλοι,

ίσως διαβάσατε την έρευνα που έκανα το καλοκαίρι για τα Βούρλα, το τεράστιο δημόσιο μπορντέλο στη Δραπετσώνα, που έφτιαξε ο δήμος του Πειραιά και που λειτούργησε εξήντα χρόνια υπό την προστασία του κράτους και την περιφρούρηση της αστυνομίας.

Η έρευνα δημοσιεύτηκε στη HuffPost, αναδημοσιεύτηκε στη Μηχανή του Χρόνου, και τώρα με προσθήκη αδημοσίευτου υλικού θα κυκλοφορήσει σε βιβλίο από τις εκδόσεις Ars Libri.

Με τις εκδόσεις Ars Libri είμαστε στο ίδιο μήκος κύματος. Το βιβλίο είναι ένας μικρός φόρος τιμής στις βασανισμένες υπάρξεις που εγκλείστηκαν στα Βούρλα και που η διπλή αντίληψη της ηθικής καταδίκασε να ξεχάσουν ότι είναι ανθρώπινα πλάσματα.

Την Τρίτη 19 Σεπτεμβρίου, στο Δεύτερο Πρόγραμμα, με τον Άγγελο Σταθόπουλο στην εκπομπή του «Στις αγορές του Δεύτερου-Στις αγορές του κόσμου» μιλήσαμε για τον άγνωστο κόσμο των Βούρλων.

Μπορείτε ν’ ακούσετε τη συνομιλία μας στο παρακάτω βίντεο.

Η εκπομπή βγήκε καταπληκτική. Ο Άγγελος Σταθόπουλος ήξερε πολλά για τα Βούρλα. Μεγάλος ερευνητής. Μας το έχει δείξει τόσες φορές και σε ποικιλία θεμάτων. Η εισαγωγή του ήταν κατατοπιστική και οι ερωτήσεις του εύστοχες. Οι μουσικές που είχε διαλέξει ταίριαξαν απόλυτα με το κλίμα των Βούρλων και της Δραπετσώνας της δεκαετίας του ’30 και μας ταξίδεψαν από το χτες στο σήμερα, χωρίς να λείψουν οι συγκινήσεις.

Η ανταπόκριση ήταν μεγάλη, τα τηλεφωνήματα πολλά και τα σχόλια θερμά.

Ένα μεγάλο ευχαριστώ στους ακροατές της εκπομπής, που αγκάλιασαν τόσο θερμά το θέμα «Πόρνες στα Βούρλα» και βέβαια, στον Άγγελο Σταθόπουλο που είχε την έμπνευση, την πρωτοβουλία, την παιδεία και τα κότσια να παρουσιάσει ένα τέτοιο θέμα.

Στο βίντεο περιλαμβάνεται μόνον η συνομιλία μας. Αν θέλετε ν' ακούσετε ολόκληρη την εκπομπή με τα καταπληκτικά ρεμπέτικα που τη συνοδεύουν (επιλογή του Άγγελου Σταθόπουλου, όλα ένα κι ένα!), επισκεφθείτε τον παρακάτω σύνδεσμο:

Τέτη Σώλου, «Στις αγορές του Δεύτερου-Στις αγορές του κόσμου», 19-9-2017

(Ενδεχομένως βγάζει μήνυμα ότι δεν μπορεί να σκανάρει το αρχείο για ιούς λόγω του μεγέθους του. Το έχω αποθηκεύσει στο Mydrive και είναι ασφαλές)

Δείτε σχετικά στη HuffPost:
Η ιστορία για το δημόσιο πορνείο της Δραπετσώνας γίνεται βιβλίο

Συμμετοχή στο 2ο Φεστιβάλ Εφαρμοσμένων Τεχνών-παρουσίαση της Ιζόλας

Τι μπορεί να ξεπηδήσει από ένα φλιτζάνι καφέ;

Πριν από τέσσερα χρόνια ξεπήδησε η Ιζόλα. Χαρακτήρας κόμικς, καρτούν και άλτερ έγκο. Την Κυριακή 1 Οκτωβρίου η Ιζόλα αυτοπαρουσιάστηκε στο 2 Φεστιβάλ Εφαρμοσμένων Τεχνών της Σχολής Ορνεράκη. Στο ακροατήριο ήταν ο Σπύρος και η Τζένη Ορνεράκη και ο Ηλίας Ταμπακέας (μεγάλη μου τιμή!). Η Ιζόλα μίλησε για τη ζωή της, για τους έρωτές της, τις φιλίες της, για τον τρόπο που βλέπει τη ζωή και αντιμετωπίζει τους ανθρώπους. Εντάξει, βοήθησα κι εγώ λίγο... Ύστερα από την παρουσίαση είχαμε πολλά να πούμε και να σχολιάσουμε και ο χρόνος που είχαμε στη διάθεσή μας τελείωσε πριν το καταλάβουμε. Έπρεπε ν' αδειάσουμε την αίθουσα για την επόμενη παρουσίαση. Αναβάλαμε το εργαστήρι μια άλλη φορά. 

Ομιλία στην παρουσίαση του βιβλίου «Ιστορίες Φαντασμάτων από την Ιαπωνία»

27 Ιουνίου. Η ημερομηνία δεν είναι τυχαία. Είναι τα γενέθλια του Λευκάδιου. Εκείνη ακριβώς την ημέρα, την Τρίτη 27 Ιουνίου, στις 8 το βράδυ, παρουσιάστηκε ένα καινούργιο βιβλίο με ιστορίες του Λευκάδιου Χερν, από τις εκδόσεις Ars Nocturna. 

Το βιβλίο λέγεται «Ιστορίες φαντασμάτων από την Ιαπωνία και περιλαμβάνει ιστορίες από το Kwaidan, το Shadowings και το In Ghostly Japan. Μετέφρασε ο Κώστας Κώτσιας, η Πέρη Χρονοπούλου, η Ειρήνη Μαντά, ο Ανδρέας Μιχαηλίδης και η Μαρία Γιακανίκη. Το καταπληκτικό εξώφυλλο έχει φιλοτεχνήσει ο Όθωνας Νικολαΐδης.

Με χαρά συμμετείχα στην έκδοση γράφοντας το επίμετρο που ολοκληρώνει το βιβλίο «Η γυναίκα στη ζωή και στο έργο της ιαπωνικής περιόδου του Λευκάδιου Χερν» και το χρονολόγιο με τους μεγάλους σταθμούς της ζωής και του έργου του συγγραφέα. 

 Συγκεντρωθήκαμε στον φιλόξενο πολυχώρο Αίτιον, που βρίσκεται στην Πλάκα, στην οδό Τζιραίων 8-10. Ούτε η επιλογή του χώρου έγινε τυχαία. Στην οδό Τζιραίων έχουν γίνει αμέτρητες συναντήσεις και συνεργασίες με κεντρικό άξονα τον Λευκάδιο.  

Ομιλητές ήταν οι συντελεστές του βιβλίου Μαρία Γιακανίκη, Αριστέα Λέκκα, Ανδρέας Μιχαηλίδης κι εγώ. Στο κοινό βρίσκονταν παλιοί και καινούργιοι φίλοι του συγγραφέα. Λιγότεροι οι παλιοί και περισσότεροι οι καινούργιοι. 

Το αναγνωστικό κοινό του μεγαλώνει, καθώς ο Λευκάδιος γίνεται γνωστός σε νεανικό κοινό. Οι αναγνώστες των gothic ιστοριών καλωσόρισαν ένα βιβλίο με αλλιώτικες ιστορίες φαντασμάτων, που κατέγραψε ένας οικουμενικός άνθρωπος με ανοιχτό μυαλό, ελεύθερο πνεύμα και τον γοτθικό τρόμο μονίμως στις αποσκευές του: από το Δουβλίνο ώς τη Νέα Ορλεάνη και από τις Δυτικές Ινδίες ώς την Ιαπωνία, όπου κατέγραψε τις ιστορίες που περιλαμβάνει το βιβλίο. 

 

Μαρία Γιακανίκη και Αριστέα Λέκκα, λίγο πριν από την έναρξη.

Τέτη Σώλου

Ο Αντρέας Μιχαηλίδης αφηγείται μία από τις ιστορίες του βιβλίου.

Αντρέας Μιχαηλίδης, Τέτη Σώλου, Κώστας Κώτσιας και Μαρία Γιακανίκη.

Κομιξοκατάσταση στα Εξάρχεια στις 3 και 4 Ιουνίου

Η Ιζόλα ετοίμασε μια σειρά κάρτες, μία σειρά αφίσες και δύο φανζίν. Το πρώτο φανζίν της Ιζόλας (καιρός ήταν πια!) και ένα με σκίτσα από το σημειωματάριό της.

Το ΠΡΩΤΟ φανζίν με ιστορίες της Ιζόλας.
Ιζόλα-Φανζινόλα

Τα «Σκίτσα που φτιάχνουμε πίνοντας καφέ» είναι σκίτσα
από το σημειωματάριο της Ιζόλας.

Τα φανζίν τυπώθηκαν σε μικρό αριθμό, αριθμήθηκαν υπογράφτηκαν και σφραγίστηκαν.

Ένα σαλόνι από τα «Σκίτσα που φτιάχνουμε πίνοντας καφέ»
και ένα σαλόνι από το φανζίν της Ιζόλας-Φανζινόλας.

Το δέντρο που μας αγκάλιαζε

Πριν από κάμποσα χρόνια ήρθα να μείνω σ’ αυτό το παλιό σπίτι με κήπο, χτισμένο στην πλαγιά ενός λόφου. Ακούγεται ειδυλλιακό. Δεν είναι. Ο λόφος είναι ένας από τους τόσους της Αθήνας και οι ανηφόρες του είναι δύσκολες.

Πιο κάτω στην πλαγιά, κολλητά με το δικό μας, είναι ένα σπίτι με άσχημη ιστορία, χρόνια ακατοίκητο. Η τελευταία ιδιοκτήτρια ήταν μια γριά που ασχολιόταν με περίεργα πράγματα κι είχε μια νεκροκεφαλή στο γείσο κάτω από την ταράτσα.

Αυτή τη νεκροκεφαλή τη θυμάμαι από παιδί. Όλοι έκαναν πως δεν την έβλεπαν και άμα ρωτούσα, μου έλεγαν πως δεν είναι τίποτα. Όταν η γριά ήταν στα τελευταία της είπε να φωνάξουν τη γιαγιά μου και της ζήτησε συγγνώμη.

Αυτά είναι ιστορίες παλιές που άκουσα σαν μαγεμένη σε συζητήσεις των μεγάλων όταν ήμουν μικρή. Σήμερα κανένας δεν μιλάει γι’ αυτές.

Όταν πέθανε η γιαγιά μου, η οικογένεια μου παραχώρησε το σπίτι για να μείνω όσον καιρό θέλω. Σπίτι με κήπο μέσα στην Αθήνα; Δεν λες όχι! Κρεμάστηκα στο κάγκελο της πίσω αυλής ψάχνοντας με τα μάτια να βρω τη νεκροκεφαλή. Δεν υπήρχε. Ο κήπος μέσα στην εγκατέλειψή του δεν μαρτυρούσε καμιά βαριά ιστορία. Οι πορτοκαλιές του κάθε χρόνο έβγαζαν κάτασπρα λουλούδια κι ύστερα έκαναν χρυσά πορτοκάλια. Κι όπως συμβαίνει σ’ όλα τα ρημαγμένα σπίτια είχαν φυτρώσει και δύο συκιές.

Συζήτηση για τον Λευκάδιο Χερν με τον Δημήτρη Νικολούλια στην εκπομπή Ιστορικές Διαδρομές

Φιλοξενούμενη της εκπομπής Ιστορικές Διαδρομές στο ιντερνετικό κανάλι www.nstv.gr/live στις 28 Μαρτίου είχα τη χαρά να συζητήσω με τον Δημήτρη Νικολούλια για τον Λευκάδιο Χερν. Μία πλατιά συζήτηση, με άνεση χρόνου που καλύπτει σημαντικά τμήματα της Οδύσσειας του μεγάλου συγγραφέα.

Το Καφέ της Πολυγλωσσίας, Θεσσαλονίκη, Μάιος 2017

Γιορτή Πολυγλωσσίας από τον Δήμο Θεσσαλονίκης

ΚΛΙΚ

 από το Radio StarClassic

ΚΛΙΚ

Το πρόγραμμα της γιορτής

ΚΛΙΚ

Συνέντευξη στο Book Tour και στον Θεοφάνη Θεοφάνους

Ενότητα 1η: Εκ των έσω

Ποια παιδική σας ανάμνηση παραμένει ανεξίτηλη;

Ήταν πολύ σημαντική η στιγμή που συνειδητοποίησα, έστω και αν τότε δεν ήξερα να το εκφράσω με λόγια, ότι έχω ρίζες. Αυτή η γνώση μαζί με την αδιαπραγμάτευτη αγάπη των ανθρώπων του μικρού μου κόσμου μου έδωσαν σιγουριά, δύναμη και ορίζοντες.

Και ως ενήλικη; Τι είναι αυτό που συχνά πυκνά ανασύρετε στη μνήμη σας και αποτελεί πάντα ένα καλό εφαλτήριο για το μέλλον;

Δεν ξεχνάω κάποιες συνάξεις γύρω από ένα καλοστρωμένο τραπέζι όπου άνθρωποι τόσο διαφορετικοί μεταξύ τους, πολλές φορές με διαφορές από αυτές που δημιουργούν έχθρα και διχασμό, μου έμαθαν με το γλέντι πώς το τραγούδι ελευθερώνει την ψυχή, πόσα μπορεί να εκφράσει ένας χορός, τι μεγάλη δύναμη έχει το αστείο, τι θα πει μεράκι και τι σπουδαίο πράγμα είναι η συνείδηση στον άνθρωπο.

Κι ακόμα δεν ξεχνάω τη συμβουλή που μου έδωσε ο εκδότης της εφημερίδας Ιλερί (Εμπρός) στα φοιτητικά μου χρόνια στην Κομοτηνή. «Όταν θα αποτυχαίνεις, θα βάζεις το κεφάλι κάτω και θα ξαναζωγραφίζεις». Πείσμα; Όχι. Αφοσίωση.

Εκλάμψεις, αναλαμπές; Συνήθως με ποιον τις μοιράζεστε;

Ένα αστείο, μια ιστορία, μια ανάμνηση, μια σκέψη, μια ιδέα θα τη μοιραστώ με φίλους που έχουμε κοινούς κώδικες επικοινωνίας. Θα ξεκαρδιστούμε, θα δακρύσουμε, θα αυτοσαρκαστούμε, θα μοιραστούμε, θα θυμηθούμε, θα ονειρευτούμε και θα πάμε ένα βήμα πιο πέρα. Αυτές οι μικρές απολαύσεις είναι που με κάνουν ύστερα να μπορώ να μοιράζομαι «το άστραμα της στιγμής» σιωπηλά με το χαρτί.

                                                                                                                 

Ο άνθρωπος, ανέκαθεν, ως οντότητα ζει ανάμεσα σε πειρασμούς. Ασπίδες έχουμε;

Τι είναι ο πειρασμός; Είναι αυτό που θέλει να σε παρασύρει, να σε χειραγωγήσει για να σε μεταλλάξει σε μια μορφή που δεν εκτιμάς; Φοβερό! Ο καθένας δίνει διαφορετικό ορισμό στον πειρασμό και ο καθένας μας κυοφορεί τους πειρασμούς του. Είναι τα πράγματα που επιμένει ν’ αγνοεί, που φοβάται ν’ αντιμετωπίσει, που νομίζει ότι γνωρίζει, που καταπιέζει… Όλα αυτά που έχουν τη δύναμη να χωρίσουν τον άνθρωπο από το όραμά του. Μεγάλος κίνδυνος! Μέσα στον καθένα μας βρίσκεται και η προστασία του. Ασπίδα είναι η ίδια η συνείδηση, το θεμέλιο του ανθρώπου.

Τι σας προσγειώνει απότομα;

Άμα έχεις φτερά και πετάς, είσαι μια χαρά! Βέβαια μπορεί να σε προσγειώσει απότομα μια ντουφεκιά που θα βρει τον στόχο της. Τότε πάει, τελείωσε η πτήση!

Αλλά υποθέτω ότι η ερώτηση έχει το νόημα τι με χαλάει. Η καπατσοσύνη που προσβάλει την εξυπνάδα, η αγένεια που προσποιείται την ευθύτητα, η μισαλλοδοξία που εμποδίζει την πρόοδο των άξιων ανθρώπων... Όλα αυτά τα ελαττώματα που έφτασαν να καλλιεργούνται σαν αρετές γιατί λείπει η ουσιαστική παιδεία. Η Αγάπη.

                                                                                                    

Δώστε μου ένα λόγο για ν’ αγαπήσει κανείς τη μέρα.

Είμαστε ζωντανοί και μπορούμε να δούμε τη ζωή ως δώρο; Ορίστε ο λόγος! Ο άνθρωπος που δεν θεωρεί τη ζωή δεδομένη είναι αυτός τα έχει βρει με τον εαυτό του, που νιώθει ευγνωμοσύνη για τον αέρα που τον δροσίζει, το νερό που τον ξεδιψάει... βρίσκει χαρά στον συνάνθρωπό του κι έχει τη δύναμη ν' αναζητάει την ευτυχία.

Σε ποια εποχή συναντάμε την αληθινή Τέτη, όπου συμμετέχουν σε αυτό που ζει όλα τα μέρη του σώματος (σώμα, μυαλό, ψυχή); 

Όσο αυτά τα τρία δουλεύουν αρμονικά μαζί, αγκαλιάζω το φως και τη ζωή, τον έρωτα και τη δημιουργία. Κάθε όμορφο σκίτσο που έχω φτιάξει, κάθε όμορφο κείμενο που έχω γράψει είναι μια εκδήλωση της ερωτικής σχέσης μ' αυτό που κάνω και με συναρπάζει, και ένα ευχαριστώ γι' αυτό που ζω.

Ποια είναι η ραχοκοκαλιά της ζωής;

Η Αγάπη, όπως απλά και συγκλονιστικά την περιγράφει η πρώτη προς Κορινθίους επιστολή του αποστόλου Παύλου.

Ενότητα 2η: H τέχνη της γραφής

Από τα είδη του λόγου, ποιο σας συγκινεί/συναρπάζει περισσότερο;

Ναι σε όλα. Κάθε είδος είναι μια διαφορετική απόλαυση και όλες μου είναι απαραίτητες. Αδύνατον να διαλέξω. Βρίσκω την ανάγνωση ενός λεξικού εξίσου συναρπαστική με την ανάγνωση ενός μυθιστορήματος. Στο πανεπιστήμιο έβρισκα συναρπαστικά και τα νομικά βιβλία. Εντάξει, όχι όλα! Κάθε βιβλίο είναι μια πύλη σ' έναν παράλληλο κόσμο.

Ωστόσο ας μιλήσω για την τελευταία δεκαετία που το ενδιαφέρον μου έχει τραβήξει ο Λευκάδιος Χερν. Μεταφράζοντας τα έργα του ανακάλυψα ξανά τις μικρές ιστορίες, που με την ευγενική γραφή αυτού του οικουμενικού συγγραφέα φέρνουν τον αναγνώστη σε επαφή με την άγνωστη ομορφιά της ιαπωνικής ψυχής, με πανανθρώπινες αξίες πέρα από τον χρόνο και τα σύνορα και δημιουργούν γέφυρες ανάμεσα σε δύο πανάρχαιους πολιτισμούς: τον ελληνικό και τον ιαπωνικό. Μέσα από τα παμπάλαια χαϊκού που διέσωσε ο Λευκάδιος γνώρισα και αγάπησα μια ποίηση που είναι ζωγραφική με λέξεις.

Υπάρχει λογοτεχνικός ήρωας του οποίου το γραφτό της μοίρας θα αλλάζατε;

Παρασυρμένη από τη συγκίνηση της ανάγνωσης και από τα προσωπικά βιώματα της εποχής, πολλές φορές έχω ονειροπολήσει διαφορετική μοίρα για κάποιους ήρωες και διαφορετική εξέλιξη στις ιστορίες. Όμως, από ένα καλογραμμένο έργο ο ήρωας αναδύεται ολοζώντανος και μαζί μ’ αυτόν και η μοίρα του. Ο χαρακτήρας του είναι η μοίρα του. Κι αυτό μου προκαλεί δέος. Η παραμικρή αλλαγή μεταβάλλει τον ήρωα σε απομίμηση του αυθεντικού. Οι απομιμήσεις δεν αντέχουν στον χρόνο.

Αν η Οφηλία είχε ψιθυρίσει στον Άμλετ μία και μόνο φράση: «Μη δίνεις σημασία σ' αυτά που λέω, γιατί πίσω από την κουρτίνα κρυφακούει ο πατέρας μου», η ιστορία θα τελείωνε διαφορετικά. Αλλά τότε ο «Άμλετ» θα ήταν μια περιπέτεια εποχής με φαντάσματα, μονομαχίες και happy end και όχι ένα αριστούργημα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

Η γραφή απαιτεί πειθαρχία ή λειτουργεί αυτόματα;         

Όταν γράφεις για την προσωπική σου εκτόνωση ή ευχαρίστηση, μπορείς να γράφεις όπως θέλεις. Αυτό όμως αφορά μόνον εσένα. Όταν επιθυμείς το κείμενό σου να ενδιαφέρει και άλλους ανθρώπους, όσο μεγάλο και αν είναι το ταλέντο, πειθαρχεί σε κάποιους κανόνες. Οι κανόνες δεν είναι ατσάλινοι. Η δύναμη του έργου μπορεί να τους σπάσει και ο δημιουργός ξέρει ποιους κανόνες έχει παραβεί. Όσο συστηματική είναι η πειθαρχία, άλλο τόσο συστηματική μπορεί να είναι η... παρανομία.

Όσον αφορά την πειθαρχία στον τρόπο εργασίας, θα αναφέρω τον αγαπημένο μου συγγραφέα. Αφού είχε συγκεντρώσει ερευνώντας και ταξιδεύοντας το υλικό του, όταν έγραφε το βιβλίο του σηκωνόταν νωρίς το πρωί, περιποιόταν τον εαυτό του, ντυνόταν όμορφα, έτρωγε πρωινό και εργαζόταν με αυστηρό ωράριο, παρόλο που εργαζόταν στο σπίτι του.

Επιλέγετε ένα καλοξυσμένο μολύβι ή μια καινούργια γραμματοσειρά ενός πολυμέσου, για να ζυμώσετε το χρόνο, τον τόπο, τους ήρωες ως πρώτη επαφή με τη σελίδα;

Το μολύβι είναι ένα εργαλείο και ο υπολογιστής είναι ένα άλλο. Η κάθε εργασία θέλει το εργαλείο της.

Για τα σκίτσα και τα κόμικς ένα φύλλο χαρτί κι ένα μολύβι (το προτιμώ μηχανικό) είναι αυτά που χρειάζομαι όταν θέλω να φέρω μια ιδέα στο φως. Με αδρές γραμμές, με διαγραφές και διορθώσεις, σχηματίζω την πρώτη εικόνα της ιδέας μου. Κι αυτό μπορεί να γίνει οπουδήποτε. Στο σχεδιαστήριο, στο καφέ, στον σταθμό του τρένου…

Όταν γράφω κάποιο άρθρο ή μεταφράζω, χρησιμοποιώ απευθείας τον υπολογιστή. Καθαρό πληκτρολόγιο, αλέκιαστη οθόνη, μια ευανάγνωστη γραμματοσειρά και πάντα στο γραφείο της βιβλιοθήκης με κλειστή την πόρτα.

Ας π(ι)ούμε μαζί έναν αγαπημένο σας στίχο/φράση/απόσπασμα από την εγχώρια ή παγκόσμια λογοτεχνία.

«Το φως του χαμόγελου της μητέρας θα επιζήσει πέρα από τον ήλιο μας και το σκίρτημα του φιλιού της θα διαρκέσει πέρα από το σκίρτημα των άστρων, η γλυκύτητα του νανουρίσματός της θα επιζήσει σε νανουρίσματα κόσμων που δεν έχουν ακόμα εξελιχθεί, η τρυφερότητα της πίστης της θα ζωηρέψει τη φλόγα των προσευχών προς τους οικοδεσπότες άλλων ουρανών –σε θεούς πέρα από τον χρόνο. Και το νέκταρ του στήθους της ποτέ δεν χάνεται, αυτό το λευκό ρυάκι θα κυλάει για να θρέψει τη ζωή μιας ανθρωπότητας πιο τέλειας από τη δική μας, όταν ο Γαλαξίας που απλώνεται πάνω από τη νύχτα μας, θα έχει χαθεί για πάντα στο διάστημα».

Λευκάδιος Χερν, απόσπασμα από το δοκίμιο «Ρεμβασμός», (Κοττό, μτφ.: Τέτη Σώλου, 2014)

Ενότητα 3η: Μια φράση ασυμπλήρωτη

(Ένα μικρό λογοπαίγνιο με αφορμή τον τίτλο βιβλίου «Να ζεις, να αγαπάς και να μαθαίνεις» του  Δρ. Φελίτσε Λεονάρντο Μπουσκάλια)

Να ζεις, να αγαπάς, να μαθαίνεις και να ελπίζεις πως…

Δεν μου φαίνεται ασυμπλήρωτη η φράση. Μάλιστα, θα αφαιρούσα την τελευταία λέξη και τις τρεις τελείες. Να ζεις, ν’ αγαπάς, να μαθαίνεις και να ελπίζεις.

Υ.Γ.: Οι ταινίες κρύβουν μέσα στη συντομία τους μεγαλειώδεις πανανθρώπινες αξίες. Υπάρχει κάποια την οποία, από πλευράς σεναρίου, μας παροτρύνετε να δούμε;

Αν μου επιτρέπετε, θα διαλέξω τρεις.

Ο Φανούρης και το σόι του. Είναι μια ιστορία γεμάτη καλοσύνη, με απλά αισθήματα και ξεκάθαρες αξίες που διαδραματίζεται σε μια αθηναϊκή γειτονιά της δεκαετίας του ’50.

Χαρακίρι (Seppuku), συγκλονιστική ιαπωνική ταινία για την κατάπτωση των ηθικών αξιών και την υποκρισία της εξουσίας, την τιμή, τον ξεπεσμό και την εκδίκηση, που μας προβληματίζει πάνω στην παράδοση με επίκεντρο την τελετουργία του πανάρχαιου θεσμού του χαρακίρι.

Γερτρούδη (Gertrude), μια γυναίκα που ζει την απόλυτη αγάπη, αρνείται έναν σύζυγο και δύο εραστές για να ζήσει την υπόλοιπη ζωή της μόνη. Η Γερτρούδη θα γράψει στον σταυρό του τάφου της Amor omnia, η αγάπη είναι το παν. Η ταινία έχει χαρακτηριστεί ως «μία από τις πιο αληθινά φεμινιστικές ταινίες στην ιστορία του σινεμά».

Δείτε ολόκληρο το αφιέρωμα στο Book Tour Magazine

ΚΛΙΚ

Η ανάρτηση στο fb

ΚΛΙΚ

Ρούμπυ ο αρχιντετέκτιβ ανανεωμένος

Σήμερα ήρθε ένα πακέτο με βιβλία κι από μέσα ξεπετάχτηκε ένας παλιός γνώριμος. Ο Ρούμπυ. Γαβ, γαβ!

Ο Ρούμπυ ο αρχιντετέκτιβ είναι ένα βιβλίο που είχα εικονογραφήσει και που κυκλοφορεί εδώ και δύο δεκαετίες. Τώρα κυκλοφορεί ανανεωμένο. Ξαναδιαβάζοντας το βιβλίο για να φτιάξω το καινούργιο εξώφυλλο διαπίστωσα ότι το διαβάζω όχι για να το θυμηθώ, αλλά για να το απολαύσω. Τόσο καλογραμμένο! Είναι μια περιπέτεια που βασίζεται σε αληθινή ιστορία με ήρωα ένα σκυλάκι λάσα-άπσο. Η δράση κλιμακώνεται και το ενδιαφέρον χτυπάει κόκκινο όσο περνάνε οι σελίδες (εννοείται ότι κάποια στιγμή έκλεψα από την αγωνία μου να δω τι θα γίνει μετά). Συγχρόνως έχει μηνύματα και γνώσεις.

Δεν θέλω να κάνω διαφήμιση στον εκδότη ούτε στην ταπεινή μου εικονογράφηση. Θέλω να αναφέρω την αείμνηστη Καλλιόπη Σφαέλλου, που ήταν φτιαγμένη από στόφα μεγάλης συγγραφέα.

Περισσότερα για τον Ρούμπυ

ΚΛΙΚ