Το σημείωμα αφορά σε κάποια στήλη της Θεσσαλονίκης. Ό,τι σχετίζεται με τη Θεσσαλονίκη με ενδιαφέρει. Το κείμενο με γοήτευσε και με παρέσυρε. Η θρυλούμενη «μάγος δύναμις» της «μαύρης, κατάμαυρης» στήλης του Σολομώντος, που διαλύει τα δηλητήρια των όφεων, άσκησε επάνω μου ακαταμάχητη έλξη, ιδιαίτερα τώρα που ο τόπος μας περνάει σκοτεινές μέρες και «όφεις περισφίγγουν τα ιερά εδάφη».
Καμία αμφιβολία ότι η Στήλη του Σολομώντος υπήρξε. Υπάρχει ακόμα; Ήθελα πολύ να το μάθω. Ένας φίλος μού είχε πει κάποτε με θυμό ότι κοινό χαρακτηριστικό όλων των γυναικών είναι πως δεν μπορούν να δεχτούν κάτι χωρίς να παραστήσουν τον ντετέκτιβ. Ας είναι.
Η πρώτη προσπάθεια προσέγγισης με οδήγησε σε έναν αστικό θρύλο που δεν περνάει απαρατήρητος, στον θρύλο της Στήλης των Όφεων, μιας στήλης που λένε ότι γεννάει φίδια. Δεν ήταν η απάντηση.
Η Στήλη των Όφεων
Η υποψία ότι η οδός Μαύρης Πέτρας κοντά στον πύργο του Τριγωνίου, ίσως οφείλει το όνομά της σε κάποια «μαύρη, κατάμαυρη» πέτρα, χαμένη σήμερα μέσα στα δομικά υλικά μεταγενέστερων κτισμάτων, με έφερε μπροστά σε έναν ακόμα αστικό θρύλο. Στην πορεία συνάντησα και άλλους.
Κάθε μύθος, αν αποκρυπτογραφηθεί, αποκαλύπτει μια πραγματικότητα. Εν τούτοις οι αστικοί μύθοι δεν ήταν η απάντηση. Είχα ξεκινήσει λάθος. Ωστόσο είχα ξεκινήσει.
Ανήκω στην κατηγορία των ανθρώπων που έχουν ζήσει λίγο στη Θεσσαλονίκη και την έχουν αγαπήσει πολύ. Με μεγάλη ευχαρίστηση θα περιδιάβαινα και πάλι τους δρόμους της. Αυτή τη φορά μέσα από βιβλία, δημοσιεύσεις, χάρτες, ταχυδρομικά δελτάρια και παλιές φωτογραφίες. Δεν είμαι ιστορικός. Ξέρω όμως να μελετάω. Στα πανεπιστημιακά έδρανα εξοικειώθηκα με τα επιστημονικά συγγράμματα και την ιδέα ότι ένα βιβλίο χιλίων σελίδων... παλεύεται.
Έκανα μια καινούργια αρχή. Ξαναγύρισα στην Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου και στον Πέτρο Ν. Παπαγεωργίου. Αναρωτήθηκα ποια διαδρομή αποτέλεσε στις αρχές του 20ου αιώνα έναν ευχάριστο περίπατο δύο συναδέλφων με κοινά ενδιαφέροντα, όχι πολύ μακριά από το κέντρο των δραστηριοτήτων τους. Ίσως η διαδρομή από τη λεωφόρο Χαμιδιέ ως το Γεντί Κουλέ επιφύλασσε κάποια ανακάλυψη. Γιατί αυτή η διαδρομή; Στη λεωφόρο Χαμιδιέ βρισκόταν το Παρθεναγωγείο του Στέφανου Νούκα, που διηύθυνε η Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, και στο Σιντριβάνι βρισκόταν το καφενείο «Σουφλίον» όπου σύχναζε η διανόηση της πόλης και ο Πέτρος Ν. Παπαγεωργίου. Είχα την υποψία ότι η στήλη του Σολομώντος βρισκόταν στη ζώνη των ανατολικών τειχών.
Η λεωφόρος Χαμιδιέ με τα ονομαστά σουλτανικά σπίτια
κατέληγε στο Σιντριβάνι.
Το Σιντριβάνι. Δεξιά φαίνεται η γωνία του καφενείου «Σουφλίον»
Ακολούθησα αυτή τη διαδρομή, καθώς και τις άλλες, που χωρίς να το αντιλαμβάνομαι, άνοιγε μπροστά μου η μάταιη αναζήτηση μιας χαμένης κολώνας. Η παλιά Θεσσαλονίκη ήταν γεμάτη μοναχικές κολώνες. Σήμερα μπορεί να διακρίνει κανείς απομεινάρια, που επιζούν παρά την οικοδομική λαίλαπα και παρά τη λήθη και την άγνοια που αποδεικνύονται το ίδιο καταστροφικές.
Κρήνη και ποτίστρα μπροστά σε μια αρχαία κολώνα
στο Σοτζουκσού τζαμί (στους Αγίους Αποστόλους).
Δεν άργησα να αντιληφθώ ότι η περιοχή έξω από τα ανατολικά τείχη ήταν ένας τόπος εξαφανίσεων και αφανισμών και πως το ίδιο συμβαίνει μ’ ένα μεγάλο μέρος της Θεσσαλονίκης. Ξεκίνησα να εντοπίσω τα ίχνη μιας μαύρης πέτρας και ανακάλυψα μια πολύχρωμη πόλη που ανασαίνει ακόμα στο παρασκήνιο της σύγχρονης μεγαλούπολης.
Όταν ψάχνεις, βρίσκεις. Όχι απαραίτητα αυτά που ξεκίνησες να βρεις. Καλύτερα!
Τέτη Σώλου
Αθήνα, Μάιος 2012
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου