Όταν έφτανα στη Θεσσαλονίκη, κατέβαινα στο σταθμό του ΚΤΕΛ «Μακεδονία» και όχι στη Μοναστηρίου. Η ανυπομονησία μου ήταν ο ένας λόγος.
Ο άλλος ήταν ο Ιάσονας. Ένα μαλλιαρό, στενόμακρο, ξανθό σκυλάκι, που είχε στην προστασία του ο αποθηκάριος του σταθμού. Ο Ιάσονας κυκλοφορούσε με άνεση, που μου έκοβε το αίμα, ανάμεσα στα λεωφορεία, παρατηρούσε το φόρτωμα των αποσκευών και απαντούσε με γαβγίσματα στις ανακοινώσεις των δρομολογίων, όταν τις έκανε μια συγκεκριμένη φωνή.
Έπαιρνα το λεωφορείο Βούλγαρη 31 για το σπίτι. Θυμάμαι ακόμα καθαρά τη γυναικεία φωνή, που από το καλοκαίρι του 2007 ειδοποιούσε τους επιβάτες για την επόμενη στάση στα ελληνικά και στα αγγλικά. «Επόμενη στάση Χαρτοποιία, next stop Χαρτοποιία», Σφαγεία, Φιξ, Κέντρο Διερχομένων, Ιχθυόσκαλα...
Εργοστάσιο Κάρολος Φιξ. Έχει απομείνει μόνο μία επιγραφή
πάνω από τα ισόγεια παράθυρα, που λέει Ψ_ΧΡΑΠΟΘΗΚ_ _
Ύστερα το λεωφορείο έπιανε την Εγνατία. Επόμενη στάση Κολόμβου, Αντιγονιδών, Ιασωνίδου... Όλο και πιο κοντά. Η φωνή ήταν ανυπόφορη. Θύμιζε νεαρή που μασάει τσίχλα και λέει με ύφος «Άκου να σου πω...». Σε λίγους μήνες αντικαταστάθηκε από μια καλύτερη. Ευτυχώς! Η φωνητική ειδοποίηση είναι ίσως κάτι πρακτικό, αλλά ενοχλητικό. Καμιά φορά ο οδηγός έκλεινε το κουμπί, για να ησυχάσουν τ’ αυτιά του. Τότε, αν χρειαζόταν, μπορούσες να συμβουλευτείς τον χάρτη της διαδρομής που υπήρχε πάνω από την πόρτα..
Το λεωφορείο έστριβε από την Τρίτης Σεπτεμβρίου κι έμπαινε στη λεωφόρο Στρατού. Στη γωνία είναι η εκκλησία των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης και μπροστά της το μπάνερ με τη φωτογραφία της Σοφίας Βέμπο.
Η τραγουδίστρια της νίκης...
... και η μάνα του στρατιώτη.
Πεδίο του Άρεως
Επιτέλους έμπαινε στην Κωνσταντινουπόλεως, περνούσε το Ιπποκράτειο, έστριβε στην 26ης Οκτωβρίου (την παλιά Ιταλίας) και μόλις έμπαινε στη Νέα Εγνατία, σταματούσε στη στάση Μητροπούλου. Το σπίτι ήταν δυο βήματα, στην οδό Λυσάνδρου. Από το μπαλκόνι της κουζίνας φαινόταν η οδός Αγίου Στυλιανού με τις νεραντζιές της και το τεράστιο γαλάζιο κτίριο Γ του Ιπποκράτειου. Δεν πήγα ποτέ να περιεργαστώ τα κτίρια, ωστόσο περνούσα από κει κάθε μέρα. Μου πήρε πολύ καιρό για να εννοήσω ότι το Ιπποκράτειο δεν είναι άλλο από το παλιό νοσοκομείο Χιρς. Δεν με βοήθησε καμία διαφωτιστική επιγραφή. Δεν ξέφυγε ποτέ εκ παραδρομής από κάποιον η παλιά ονομασία του νοσοκομείου.
Ιπποκράτειο
Νοσοκομείο Χιρς
Απέναντι ήταν η πλατεία Χιρς και η ομώνυμη στάση του τραμ. Γι' αυτό, λοιπόν, στήθηκε εκεί το μνημείο του Ολοκαυτώματος, που αργότερα μεταφέρθηκε, όχι τυχαία, στην πλατεία Ελευθερίας. Πιο πέρα είναι η πλατεία Εβραίων Μαρτύρων και το βρεφοκομείο «Άγιος Στυλιανός», στο οποίο είχε λειτουργήσει το εβραϊκό σχολείο Καζές του συνοικισμού 151.
Καμιά φορά πήγαινα στο εκκλησάκι του Αγίου Παντελεήμονα, που βρίσκεται μέσα στο νοσοκομείο. Κάποτε βρέθηκα στο τέλος μιας ακολουθίας. Ο ιερέας απευθύνθηκε με λεπτότητα στο εκκλησίασμα. Ανάμεσα στα χαρτάκια που άφηναν οι πιστοί για να μνημονευτούν ονόματα υπέρ υγείας ή υπέρ αναπαύσεως, υπήρχε πάντα ένα χαρτάκι με το όνομα Ραχήλ. Του είχε κάνει εντύπωση και ήθελε να γνωρίσει τον άνθρωπο που άφηνε το χαρτάκι.
[...] Τώρα στοχάζομαι πως πάντοτε δεν είναι
ακάνθινος ο στέφανος του μαρτυρίου.
Μπορεί και με ξανθές κοτσίδες να πλεχθεί
απ’ τις μικρές Ραχήλ όλου του κόσμου.
Ο Γιώργος Βαφόπουλος διαβάζει το ποίημά του
«Άουσβιτς: Ελεγείο σε μια ξανθή κοτσίδα»
«Άουσβιτς: Ελεγείο σε μια ξανθή κοτσίδα»
«Εις μίαν οδόν»
Αυτή η παλιά καρτ ποστάλ με τη λεζάντα «Θεσσαλονίκη – Σαρκοφάγος εἰς μίαν ὁδόν» ασκεί επάνω μου μεγάλη έλξη. Η ατμόσφαιρα που είναι διάχυτη στην πόλη δημιουργεί την ακαθόριστη αίσθηση ότι υπάρχει κάτι που έχεις ζήσει και γνωρίζεις, και που ο νους έχει ξεχάσει, όμως τα κύτταρα κι η ψυχή το θυμούνται πολύ καλά. Είναι η ενδόμυχη γνώση πως τούτος ο κόσμος, που συνεχίζει τη ζωή, και ο άλλος, που του την παρέδωσε, πορεύονται δίπλα δίπλα.
Περπατώντας στην οδό Παπαναστασίου (παλιά λεγόταν λεωφόρος Αθηνών) παρατηρούσα τον αρχαίο τάφο. Είναι μακεδονικός τάφος του 3ου π.Χ. αι. και ονομάζεται τάφος του Μαιευτηρίου, επειδή βρίσκεται ακριβώς απέναντι από το κτίριο του Δημοτικού Μαιευτηρίου, που σήμερα στεγάζει το Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας.
Το παλιό δημοτικό μαιευτήριο.
Ο μακεδονικός τάφος.
Το περιεχόμενο του μακεδονικού τάφου έχει γίνει σκόνη εδώ και πολλούς αιώνες. Το ίδιο και το περιεχόμενο της σαρκοφάγου εις μίαν οδόν. Ό,τι αγάπησε αυτή η σκόνη, έγινε φως σε κόσμους που δεν έχουν φτιαχτεί ακόμα, όπως θα έλεγε ο Λευκάδιος Χερν. Ο τάφος άντεξε μέσα στους αιώνες. Το ίδιο και η σαρκοφάγος. Επέζησε εις μίαν οδόν κι από κιβούρι έγινε στέρνα για να δροσίζει διψασμένα ζωντανά.
Περίπατοι στη Θεσσαλονίκη-Μάιος 2012
Η παλιά καρτ ποστάλ με τη λεζάντα «Σαρκοφάγος εις μίαν οδόν» ανήκει στο πλούσιο αρχείο του Κέντρου Ιστορίας Θεσσαλονίκης, που είχε την καλοσύνη να μου παραχωρήσει την άδεια χρήσης αυτής καθώς και πολλών άλλων φωτογραφιών της παλιάς Θεσσαλονίκης που χρησιμοποιήθηκαν στο βιβλίο.
Η φωτογραφία με τη λεζάντα «Νοσοκομείο Χιρς» απεικονίζει έκθεμα του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης, που είχε την καλοσύνη να μου παραχωρήσει την άδεια χρήσης.
Η φωτογραφία με τη λεζάντα «Νοσοκομείο Χιρς» απεικονίζει έκθεμα του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης, που είχε την καλοσύνη να μου παραχωρήσει την άδεια χρήσης.
Τις φωτογραφίες ΚΤΕΛ, ΦΙΞ, ναός Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης και Ιπποκράτειο τις βρήκα στο Panoramio και στο Flickr. Χρησιμοποιούνται μόνο στη συγκεκριμένη σελίδα του μπλογκ. Ελπίζω να μην ενοχλεί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου