14 Οκτ 2015

Αποχαιρετισμός στον Νίκο Μαρουλάκη



Πίσω στο μακρινό 1983, όταν κυκλοφόρησε το πρώτο τεύχος της Φρουτοπίας, ίσως φάνηκε αστείο ότι αυτός ο περίεργος κόσμος των φρούτων και των λαχανικών που δημιούργησε ο Ευγένιος Τριβιζάς εικονογραφείται από έναν σκιτσογράφο που έχει όνομα ζαρζαβατικού. Τον Νίκο Μαρουλάκη. Η συνεργασία είχε καταπληκτικά αποτελέσματα. Η Φρουτοπία γνώρισε μεγάλη επιτυχία και εξέλιξη και αποτέλεσε έναν από τους σταθμούς της δημιουργικής και εντυπωσιακής πορείας των δύο συντελεστών της.
Πέρα από τα πενήντα τεύχη της Φρουτοπίας, ο Νίκος Μαρουλάκης ζωντάνεψε με την εικονογράφησή του τους ήρωες πάρα πολλών βιβλίων για παιδιά σε γνωστούς και καλούς εκδοτικούς οίκους. 
Από το 1960 που έκανε την πρώτη του εμφάνιση ως σκιτσογράφος στον «Ταχυδρόμο» και στις «Εικόνες», έφτιαξε γελοιογραφίες για ελληνικά και ξένα περιοδικά, εικονογράφησε βιβλία, έγραψε δικά του κι έφτιαξε κόμικς. 
Για πολλούς σημερινούς μπαμπάδες, μαμάδες, θείους και θείες τα παιδικά τους χρόνια είναι συνδεδεμένα με τις εικόνες του Νίκου Μαρουλάκη και μια γενιά από παιδιά και ανίψια έχει μεγαλώσει με τα σκίτσα του στα «Σαΐνια» και τους «Εξερευνητές». 
Για όσους αγαπούν τα κόμικς ο Νίκος Μαρουλάκης ήταν ένας... σεσημασμένος κομιξάς που έφτιαχνε κόμικς... κατ’ εξακολούθηση σε σενάριο δικό του, γιατί –όπως είχε δηλώσει σε κάποια συνέντευξη– οι καλύτερες συνεργασίες του ήταν αυτές που έκανε με τον εαυτό του. «Τα σκίτσα μου έχουν ανάγκη τα κείμενά μου. Αυτό άλλωστε μου το έχουν ψιθυρίσει πολλές φορές τα ανθρωπάκια μου στο αυτί». 
Τα αλμπουμάκια της σειράς «Τετραπέρατοι εφευρέτες-Φοβεροί θαλασσοπόροι» ήταν μία τέτοια καταπληκτική συνεργασία του σκιτσογράφου με τον εαυτό του. Παρωδία των βίων διάσημων προσώπων (του Αρχιμήδη, του Ντα Βίντσι, του Γουτεμβέργιου, του Κολόμβου κ.λπ.), πολυάνθρωπες συνθέσεις κι ένας πολύχρωμος κόσμος, παραμυθένιος και σατιρικός, που τον κάνει ιδιαίτερο η ευαισθησία και το χιούμορ του δημιουργού του. Μια απόλαυση για τα παιδιά, αλλά και όχι μόνο.
Πολλοί σκιτσογράφοι έχουν ζηλέψει τα λαμπερά χρώματα και τα ολοζώντανα ντεγκραντέ του Νίκου Μαρουλάκη. Κάποιοι αναζήτησαν το μυστικό του. Ωστόσο, δεν υπήρχε μυστικό. Ο Μαρουλάκης πρόθυμα έδινε τη μάρκα των εκολίνων που χρησιμοποιούσε σε όποιον τη ζητούσε. Το μυστικό βρισκόταν στην τέχνη του και στη μαστοριά του. Με την ίδια μαστοριά μετέτρεψε την παλέτα του σε ηλεκτρονική, όταν αποφάσισε να χρησιμοποιήσει υπολογιστή στη δουλειά του.
Είχε σχέση δασκάλου και μαθητή με κάποιους από τους σκιτσογράφους της νεότερης γενιάς και τους μύησε στα μυστικά της τέχνης του.
Ανήκω σ’ εκείνους που θαυμάζουν τη δουλειά του Νίκου Μαρουλάκη. Γνώριζα τις γελοιογραφίες του από τα περιοδικά και το όνομά του ήταν πολύ γνωστό όταν βρισκόμουν στο ξεκίνημά μου. Σε κάποιο φύλλο του «Χαρταετού», της εφημεριδούλας των αγαπητών Αγροτικών Συνεταιριστικών Εκδόσεων, είδα για πρώτη φορά μια εντυπωσιακή έγχρωμη εικόνα του. Η λάμψη, η ζωντάνια, η ευαισθησία των χρωμάτων και η άνεση της γραμμής με μαγνήτισαν. Από τότε άρχισα να παρακολουθώ τη δουλειά του με πολύ ενδιαφέρον. 
Ύστερα από λίγο καιρό τον γνώρισα προσωπικά στα γραφεία κάποιου περιοδικού για παιδιά, όταν είχε περάσει για να πάρει τις πρωτότυπες μακέτες του από δουλειές που είχαν δημοσιευτεί. Μιλάμε για την εποχή των προσωπικών επαφών πριν από την ευκολία των υπολογιστών και του διαδικτύου. Το παρουσιαστικό του ήταν πολύ εντυπωσιακό, έτσι όπως ήταν πανύψηλος με γένια. Το ίδιο εντυπωσιακή ήταν η απλότητά του και το χιούμορ του. Ήταν ένας άνθρωπος ζεστός και γενναιόδωρος. Στο τέλος της συνάντησης και για την ανάμνησή της μου χάρισε μια πρωτότυπη εικόνα του.
Από τότε οι δρόμοι μας διασταυρώθηκαν πολλές φορές. Πάντα έδειχνε ενδιαφέρον για τις προόδους μου και πάντα είχε έναν καλό λόγο να πει. Εδώ που τα λέμε, δεν άκουσα ποτέ από τα χείλη του άσχημο λόγο για κανέναν. Όταν είδε τα επιτραπέζια παιχνίδια και τις σπαζοκεφαλιές που έφτιαχνα, μ’ έφερε με δική του πρωτοβουλία σε επαφή με κάποιο γερμανικό περιοδικό για παιδιά, με το οποίο συνεργαζόταν και ο ίδιος. Μια εξαιρετική και σπάνια κίνηση συναδελφικής αλληλεγγύης, για την οποία σχεδόν δεν θέλησε ν’ ακούσει τις ευχαριστίες μου. «Εντάξει. Καλά, καλά...».
Όταν οι εκδόσεις Πατάκη ανέλαβαν την έκδοση της Φρουτοπίας, μου ανέθεσαν τη χειρογραφή, το lettering στη γλώσσα των κόμικς. Το πιο δύσκολο κομμάτι αυτής της δουλειάς είναι όταν πρέπει να χωρέσουν μεγάλα κείμενα σε μικρές φούσκες. Ο Μαρουλάκης γελούσε: «Πάλι μικρές βγήκαν οι φούσκες μου;» Δεν θέλησα να μπει το όνομά μου στις ταυτότητες των τευχών. Η χειρογραφή, παρ’ όλο που πληρώθηκε καλά από τον εκδότη, ήταν το δώρο μου στη συνεργασία δύο δημιουργών που θαυμάζω απεριόριστα. Του Ευγένιου Τριβιζά και του Νίκου Μαρουλάκη.
Δεν θυμάμαι να συζητήσαμε ποτέ για τις επιτυχίες που σημείωναν οι δουλειές του. Το βλέμμα του Νίκου Μαρουλάκη ήταν στραμμένο στην επόμενη δουλειά του και τον ενδιέφερε πώς θα τη σχεδιάσει καλύτερα. Εκεί μάλιστα! Μπορούσαν να γίνουν πολλές συζητήσεις! Έδινε μεγάλη σημασία στον σχεδιασμό. Μοιραζόταν τους προβληματισμούς του και ερευνούσε πολύ. Για όσα δεν γνώριζε δεν δίσταζε να δηλώσει άγνοια. Ρωτούσε, ερευνούσε και μάθαινε. Έτσι, όντας μονίμως σε μια δημιουργική διαδικασία ψαξίματος, έβγαινε από κάθε δουλειά ανανεωμένος και πλουσιότερος σε εφόδια για ξεκινήσει την επόμενη.
Με το τέλος του φετινού καλοκαιριού, ο Νίκος μας άφησε γεια. Μόνον καλά πράγματα έχω να θυμάμαι από τις συναντήσεις μας. Ήδη σας είπα κάποια που έφερε στη θύμησή μου η είδηση του θανάτου του. Για τον δημιουργό, όμως, καλύτερα από κάθε άλλον μιλάει το έργο του. 
Η καθαρότητα της γραμμής, η λάμψη και η χαρά του χρώματος, η ξέφρενη φαντασία, το χιούμορ σε όλες τις διαβαθμίσεις του, η ευτράπελη παρουσίαση της σοβαρότητας, το σατιρικό σύμπαν από ένα πλήθος παράξενων και ξεχωριστών ηρώων, η ευελιξία και η κίνηση των χαρακτήρων, η ευαισθησία πίσω από τις φάρσες, το έξυπνο παιχνίδισμα ανάμεσα στο καθώς πρέπει και στο αντισυμβατικό αστείο, οι αμέτρητες σελίδες κόμικς, οι πάμπολλες γελοιογραφίες και οι αναρίθμητες εικονογραφήσεις μαρτυρούν έναν μεγάλο και ακούραστο δημιουργό αφοσιωμένο στη δουλειά του. 
Ίσως όσοι τον γνωρίσαμε μπορούμε να προσθέσουμε ότι ήταν ένας καθαρός και ωραίος άνθρωπος με το χάρισμα της απλότητας, της καλοσύνης, της εξυπνάδας και της γενναιοδωρίας. Αλλά ακόμα κι αυτά τα όμορφα χαρακτηριστικά εύκολα τα βλέπει κανείς στις καμπύλες και στις ευθείες που συνθέτουν τα σκίτσα του. Τα «ανθρωπάκια» του θα συνεχίσουν να μιλούν για έναν μεγάλο γελοιογράφο, σημαντικό εικονογράφο και σπουδαίο δημιουργό κόμικς.
Τέτη Σώλου
Σκιτσογράφος και Συγγραφέας
Μέλος της ΕΔΣΤΕ-FIJET
Σεπτέμβριος 2015

Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Διαδρομές τ. 119

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου