Μ’ ένα χαρτί κι ένα μολύβι

Είχε σε μεγάλη εκτίμηση τη νομική επιστήμη. «Είναι η επιστήμη των επιστημών», έλεγε. Ήταν περήφανος που ήταν δικηγόρος και τιμούσε πάντα την ιδιότητά του.

«Με ένα χαρτί κι ένα μολύβι» έλεγε «μπορείς να κάνεις τον δικηγόρο».

Έτσι όταν τον θάψαμε –επίτιμο μέλος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών– του βάλαμε στο τσεπάκι ένα χαρτί κι ένα μολύβι. Και στο πέτο καρφώσαμε μια μικρή κονκάρδα της ΕΠΟΝ, μια που ήταν γραμματέας της ΕΠΟΝ Ξηρομέρου.

Κάποτε μου χάρισε ένα μικρό μαύρο μεταλλικό σταχτοδοχείο
–μαύρο ενθύμιο από τη Μακρόνησο.
— Σ' ευχαριστώ που μου το δίνεις.
— Κι εγώ σ' ευχαριστώ που το παίρνεις.

Ήταν από τους τελευταίους μεγάλους της αδικημένης γενιάς που είχε όραμα, που δοκιμάστηκε απάνθρωπα κι έκανε θηριώδεις υπερβάσεις. 

Πόση ανεκτίμητη ζωή σπαταλήθηκε «εις τους συνήθεις τόπους των εκτελέσεων κατά την έκτην πρωινήν»! Κι οι άλλοι που δεν τουφεκίστηκαν, πήγαν στα νησιά της αγωνίας. Στους Παρθενώνες. «Χίλιες ραβδιές σε ξένη ράχη δεν πονάνε», και ο Κανελλόπουλος μπορούσε να λέει όσες μπούρδες εμπνεόταν μέσα στην άπονη ασφάλεια του αστικού σπιτιού του. Ύστερα έκανε σκληρή αυτοκριτική και ύστερα πέθανε. «Ο αποθανών δεδικαίωται» είπαν πολλοί. 

Πριν απ’ αυτόν «δεδικαίωται» και ο Βαγγέλης ο Τραμπαρίφας που κρεμάστηκε από τη ζώνη του στη Μακρόνησο. Και πόσα άλλα παιδιά που άγιασαν σ’ εκείνα τα νησιά, στα κελιά, στα σακιά με τις γάτες. Παιδιά, αγαπητικοί, σύζυγοι, αδερφοί...

Κι όσοι μέσα στην κόλαση αποκήρυξαν μετά βδελυγμίας τον κομμουνισμό, αξίζουν τον ίδιο σεβασμό. Ο δυνατός παλμός στις εικοσάχρονες φλέβες ξέρει πως αξία της ζωής είναι η ίδια η ζωή, που νιώθει να χάνεται στο «αεροπλανάκι», όταν στέκεται στο ένα πόδι με όλη την εξάρτυση στη ράχη επί ώρες κάτω απ’ τον καυτό ήλιο.

Κι όταν οι Παρθενώνες του Κανελλόπουλου ξανάγιναν νησιά, αυτή η ίδια η ακαταμάχητη δύναμη της ζωής σήκωσε την ψυχή που είχε μεγαλώσει ο πόνος και της έδωσε τη δύναμη της υπέρβασης και της συγγνώμης. Θυσία και έλεος.

Καμιά φορά μπροστά στο μνημείο της γυναίκας του Μακρονησιώτη κάποιο ευλαβικό χέρι ακουμπάει ένα μπουκέτο λουλούδια με το ίδιο πάντα σημείωμα:

Όποιος λύγισε εκεί,

λέω για πάντα έχει σωθεί,

όχι που ’ναι στη ζωή,

μα που υπόφερε πολύ.

Μ' ένα χαρτί κι ένα μολύβι και τον δικηγόρο μπορείς να κάνεις
και τον σκιτσογράφο και τον συγγραφέα
και πολλά άλλα μπορείς.

Τέτη Σώλου

Αθήνα 3 Αυγούστου 2014

Το πτώμα να γίνει γεγονός αναστάσιμο.

Παύση.

Καλό ξημέρωμα.